پژوهشگاه رنگ با همکاری انجمن علمی رنگ ایران
مطالعات در دنیای رنگ
2251-7278
2383-2223
11
شماره 2 نشریه ویژه فرش ورنگ
2021
08
23
فهرست
FA
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81934.html
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81934_1e9c26653a547f7803ecbc9db0ea8534.pdf
پژوهشگاه رنگ با همکاری انجمن علمی رنگ ایران
مطالعات در دنیای رنگ
2251-7278
2383-2223
11
شماره 2 نشریه ویژه فرش ورنگ
2021
08
23
روشهای بهبود رنگرزی الیاف پشم با مواد رنگزای طبیعی
1
16
FA
امین الدین
حاجی
0000-0001-6318-1273
استادیار، دانشکده مهندسی نساجی، دانشگاه یزد
ahaji@yazd.ac.ir
امروزه به دلیل مشکلات زیستمحیطی مربوط به مواد رنگزای مصنوعی، توجه به استفاده از مواد رنگزای طبیعی در رنگرزی منسوجات رو به افزایش نهاده است. مواد رنگزای طبیعی دوستدار محیطزیست بوده و واجد برخی امتیازات و مشکلات در مقایسه با مواد رنگزای مصنوعی هستند. یکی از مشکلات اصلی در رنگرزی با مواد طبیعی، رمقکشی پایین آنها است. برای بهبود رنگرزی با مواد رنگزای طبیعی روشهای گوناگونی مانند استفاده از دندانههای فلزی، دندانههای زیستی، نانو رس، کاربرد امواج فراصوت و ریزموج در رنگرزی و یا اصلاح سطح الیاف با پلاسما، پرتو فرابنفش و آنزیم و یا موادی مانند کیتوسان، سیکلودکسترین و دندریمر مورد استفاده قرار گرفته اند. روشهای فوق باعث بهبود جذب مواد رنگزای طبیعی به الیاف شده و در بیشتر موارد خواص ثباتی رنگرزی حاصله را نیز بهبود میبخشند. در این مقاله، انواع روشهای بکار رفته برای بهبود رنگرزی الیاف پشم با مواد رنگزای طبیعی مختلف مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است.
پشم,ماده رنگزای طبیعی,پلاسما,دندریمر,کیتوسان,ریزموج,اصلاح سطح
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81766.html
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81766_a8f03d08dcf7737c65f21d2575d4b7c3.pdf
پژوهشگاه رنگ با همکاری انجمن علمی رنگ ایران
مطالعات در دنیای رنگ
2251-7278
2383-2223
11
شماره 2 نشریه ویژه فرش ورنگ
2021
08
23
مروری بر روشهای استخراج ماده رنگزا از گیاه اسپرک
17
32
FA
روح الامین
شاهدی
دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده هنرهای کاربردی،گروه فرش، دانشگاه هنر
amin_shahedi64@yahoo.com
زهرا
احمدی
استادیار، دانشکده هنرهای کاربردی،گروه فرش، دانشگاه هنر
ahmadi@art.ac.ir
لوتئولا یا همان گیاه اسپرک از تیره کوکناریان دارای ماده رنگزایی با فام زرد از گروه فلاونوئید است که مهمترین ساختار رنگزای آن لوتئولین میباشد. این ماده رنگزا به دلیل شفافیت و قدرت رنگی بالا و نیز ثباتهای عمومی بهتر، نسبت به دیگر مواد رنگزای زرد طبیعی دارای اهمیت بوده و مورد توجه صنایع مختلف قرار گرفته است. بافت سلولزی و زائد موجود در مواد رنگزای طبیعی سبب کاهش بازده و کیفیت رنگرزی و اشکال در رنگ همانندی میشود. برای استفاده بیشینه از رنگزای درون گیاه، کاربرد روشهای استخراج اجتناب ناپذیر است. پژوهشهای زیادی در حوزهی استخراج ماده رنگزا از این گیاه نظیر روشهای سنتی جوشاندن، خیساندن و دمگذاری و روشهای جدید نظیر سوکسله، مایکروویو، فراصوت، پلاسما، مایع بحرانی و بکارگیری سیستمهای غشایی و نیز بررسی تاثیر حلالهای مختلف نظیر آب، متانل، اتانل و همچنین مواد کمکی در حین رنگرزی و استخراج مورد توجه محققین قرار گرفته است. نتایج حاصله بیانگر تاثیر موثر برخی از روشهای استخراج نسبت به روش معمولی، به کارگیری حلال و نیز تاثیر pH محیط استخراج میباشد. بررسی نتایج استخراج مواد رنگزا از گیاه اسپرک به کمک روشهای صافکردن و رنگرزی کالای پشمی به برتری روش رسوبگیری با دندانه آلوم و سپس اولترافیلتراسیون انجامید. در مقایسه روشهای استخراج سوکسله با روش فراصوت برتری بازده استخراج و صرف زمان و انرژی کمتر در روش فراصوت، بازده استخراج بسیار خوبی را نشان داد. به طور کلی تحقیقات نشان داده که استفاده از پودر ماده رنگزای استخراجی از گیاه اسپرک بهعنوان جایگزین گیاه اسپرک علاوه بر استفاده در صنایع دارویی و بهداشتی نه تنها بازده و کیفیت رنگرزی را افزایش میدهد بلکه میتواند جایگزین مناسبی برای رنگزاهای مصنوعی باشد. در این مطالعه، پژوهشهای صورت گرفته در رابطه با روشهای مختلف استخراج رنگزا از گیاه اسپرک، تاثیر حلالها و مواد کمکی بر بازده استخراج و کیفیت رنگرزی بررسی و معرفی میشوند.<br />
اسپرک,استخراج ماده رنگزا,رنگرزی طبیعی,ماده رنگزای گیاهی,فام زرد
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81767.html
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81767_c276fad844dbda391c75884f416ebfbe.pdf
پژوهشگاه رنگ با همکاری انجمن علمی رنگ ایران
مطالعات در دنیای رنگ
2251-7278
2383-2223
11
شماره 2 نشریه ویژه فرش ورنگ
2021
08
23
گذشته، حال و آینده کاربرد مواد رنگزای طبیعی در فرش دستباف
33
42
FA
علی
شمس ناتری
استاد، عضو هیات علمی گروه مهندسی نساجی، دانشگاه گیلان
a_shams@guilan.ac.ir
سید محمد
ویسیان
دانشجوی دکتری، گروه مهندسی نساجی ، دانشگاه گیلان
mveysian@yahoo.com
یکی از ویژگیها و مزیتهای فرش دستباف ایرانی استفاده از مواد رنگزای طبیعی و دوستدار محیطزیست می باشد و طرفداران بیشماری در سطح جهان دارد. این تحقیق وضعیت گذشته، حال و آینده کاربرد مواد رنگزای طبیعی جهت رنگرزی نخ پشمی فرش دستباف را مورد مطالعه قرار می دهد. بررسیهای متعددی درخصوص آمادهسازی، دندانهدهی و رنگرزی با مواد رنگزای طبیعی و همچنین استفاده از ماشینآلات رنگرزی جهت رنگرزی نخ پشمی فرش دستباف انجام شده است. در انتهای تحقیق مطالبی در خصوص آینده کاربرد مواد رنگزای طبیعی در رنگرزی نخ پشمی فرش دستباف بیان گردیده است. بررسیها نشان میدهد که در صورت ارائه مواد رنگزای طبیعی استخراج شده در حجم بالا و قیمت مناسب، در آینده می توان از ماشینهای رنگرزی الیاف، کلاف نخ و بوبین نخ جهت رنگرزی نخ پشمی قالی استفاده نمود.<br />
مواد رنگزای طبیعی,رنگرزی,فرش دستباف,پشم,کاربرد,ماشین آلات رنگرزی
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81774.html
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81774_adb5afb80514116b573b93a7b6681df8.pdf
پژوهشگاه رنگ با همکاری انجمن علمی رنگ ایران
مطالعات در دنیای رنگ
2251-7278
2383-2223
11
شماره 2 نشریه ویژه فرش ورنگ
2021
08
23
بررسی عوامل تاثیرگذار بر تغییرات ظاهر رنگی الیاف پشم مورد استفاده در فرش دستباف
43
52
FA
فاطمه
طاهری
گروه هنر، دانشکده زینب کبری(س)، دانشگاه فنی و حرفهای استان همدان
staheribm@gmail.com
راضیه
جعفری
استادیار، پژوهشکده فیزیک رنگ، پژوهشگاه رنگ
jafari-ra@icrc.ac.ir
پشم به دلیل داشتن ویژگیهای منحصر به فرد، یکی از مهمترین و پر مصرفترین الیاف تشکیل دهنده فرش دستباف است. با توجه به گستردگی و تنوع مکانی منابع تهیه پشم، کیفیت و خواص فیزیکی الیاف نظیر طول، ظرافت، استحکام و غیره و همچنین مشخصههای ظاهری پشم نظیر رنگ، جلا و غیره بهشدت متأثر از منطقه جغرافیایی، نژاد گوسفندان، موضع برداشت و سایر عوامل تأثیرگذار میباشد. بدیهی است میزان اختلاف در رنگ به ظاهر سفید الیاف پشم و بخصوص تنوع مشخصههای تهرنگ آن بر ظاهر رنگی خامه نهایی بسیار تأثیرگذار بوده و میتواند بر روند عملیات تکمیل الیاف خام نظیر شستشو، سفیدگری و رنگرزی تأثیر بسزایی داشته باشد. گزارش حاضر علاوه بر پرداختن به انواع دستهبندیهای مرتبط با تهرنگ الیاف به ظاهر سفید پشم خام و تحقیقات انجام شده در خصوص ویژگیهای ظاهر رنگی الیاف پشم مورد استفاده در تهیه فرش دستباف، به بررسی امکان و لزوم سفیدگری آنها و نیز تأثیر فرآیند سفیدگری بر عملیات رنگرزی نهایی و میزان جذب رنگ خامه فرش دستباف میپردازد.
مشخصههای تهرنگ,ظاهر سفید پشم,سفیدگری پشم,فرش دستباف
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81776.html
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81776_395ee602e80f871bc1ea846ab898c8b1.pdf
پژوهشگاه رنگ با همکاری انجمن علمی رنگ ایران
مطالعات در دنیای رنگ
2251-7278
2383-2223
11
شماره 2 نشریه ویژه فرش ورنگ
2021
08
23
بررسی مشکلات زیستمحیطی ناشی از پساب رنگرزی با مواد رنگزای طبیعی
53
62
FA
محمد
خواجه مهریزی
دانشیار، دانشکده مهندسی نساجی، دانشگاه یزد
mkhajeh@yazd.ac.ir
یکی از مشکلات اساسی و مهم در واحدهای رنگرزی صنعت نساجی، حجم آلایندههای تولید شده آن بوده که سلامت محیطزیست را از طریق آلودگی آبهای زیرزمینی به خطر انداخته است. مواد رنگزای طبیعی با وجود عدم ایجاد حساسیتهای تنفسی و پوستی و سازگاری خوب با انسان و طبیعت، با ایجاد پساب میتوانند باعث مشکلات زیستمحیطی شوند. پسابهای رنگرزی ایجاد شده غالبا شامل یونهای فلزی و ترکیبات رنگی هستند که میتوانند برای سلامتی موجودات مضر بوده و موجب بیماریهای مختلفی شوند. معمولا در طی فرآیند رنگرزی از مواد رنگزای مختلف طبیعی مانند روناس، اسپرک، پوست گردو و قرمزدانه با غلظتهای مختلف استفاده شده و در کنار روشهای رنگرزی پیش کرومی، همزمان و پس کرومی، دندانههای مختلفی مانند سولفات آلومینیم، سولفات مس و دی کرومات پتاسیم میتواند بکار گرفته شود. در این تحقیق، مطالعه مروری بر تاثیر استفاده از این مواد رنگزا، انواع دندانههای کاربردی و روشهای مختلف رنگرزی بر عواملی مانند BOD، COD و TDS پسابهای حاصله صورت گرفته است.
مواد رنگزای طبیعی,دندانه فلزی,پساب رنگرزی,مشکلات زیستمحیطی
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81777.html
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81777_336be862f466eb09bd875de9e506b15d.pdf
پژوهشگاه رنگ با همکاری انجمن علمی رنگ ایران
مطالعات در دنیای رنگ
2251-7278
2383-2223
11
شماره 2 نشریه ویژه فرش ورنگ
2021
08
23
فناوریهای رنگرزی و تکمیلهای نوین مورد استفاده در صنعت منسوجات و کفپوش
63
80
FA
ابوالفضل
زارع
استادیار، دانشکده مهندسی نساجی، دانشگاه یزد
a.zare@yazd.ac.ir
سید محمود
طباطبایی
استادیار، دانشکده هنر، دانشگاه علم و هنر
m.tabatabaie@sau.ac.ir
امروزه کفپوشها نقش مهمی را در زندگی بشری ایفا نموده و کاربردهای متنوعی دارند. از جمله رایجترین کفپوشهای خانگی، فرش (دستباف و ماشینی) و موکت است که در مکانهای مختلف از جمله محیطهای اداری و خانگی، و غیره کاربرد دارند. از سوی دیگر، افزایش رقابت جهانی در منسوجات، چالشهای زیادی را برای محققان و صنعت نساجی به وجود آورده است. رشد سریع در تولید منسوجات با قابلیتهای چندگانه فرصتهای جدیدی را برای کاربرد تکمیلهای جدید به وجود آورده است. تکمیلهای نوین با ارزش افزوده بالا برای منسوجات نیز توسط بازار جهانی مصرفی با افزایش تقاضا مواجه میباشد. از این رو در تحقیق حاضر به فناوریهای نوین از جمله فناوری نانو و پلاسما به منظور ایجاد قابلیتهایی همچون خواص ضدباکتری، ضدبید، ضدآتش و غیره بر روی کفپوشها مخصوصاً فرشها پرداخته خواهد شد.
فناوری,تکمیل نوین,منسوج,کفپوش
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81778.html
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81778_cb89f9b9d390a8e7b4a8d9ceb752a76f.pdf
پژوهشگاه رنگ با همکاری انجمن علمی رنگ ایران
مطالعات در دنیای رنگ
2251-7278
2383-2223
11
شماره 2 نشریه ویژه فرش ورنگ
2021
08
23
واژهنامه
81
82
FA
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81935.html
https://jscw.icrc.ac.ir/article_81935_af5f01d01b252c098bafaeea0f94b943.pdf