بررسی کارآیی آزمایش‌های شیمی‌تر در شناخت بست‌ رنگ نقاشی سنتی ایران

نویسندگان

گروه پژوهشی مرمت آثار دانشگاه هنر اصفهان، دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

بست یا مادۀ چسباننده، در مطالعات فنی آثار هنری همان Binder در متون شیمی رنگ است که وظیفۀ اتصال رنگدانه‌ها به یکدیگر و به سطح رنگ‌گذاری شده را به عهده دارد. دسته‌بندی کلی مواد بست در نقاشی سنتی ایران شامل صمغ‌های گیاهی قندها، مواد پروتئینی و مواد روغنی است. در این پژوهش با نظر به روش‌های شیمی‌تر در علوم آزمایشگاهی، دستورالعمل‌های تشخیص این مواد استخراج و بر مبنای آن‌ها آزمون‌هایی انجام شده است. برای تشخیص کارآمدی آزمون‌ها به جای روش کهنه‌سازی تسریعی، آزمون در سه مرحله انجام شد. در آغاز مواد خالص بست‌ها مورد آزمون قرار گرفت و برای هر دسته روش‌های شناسایی مشخص شد. در مرحلۀ دوم چند نقاشی با بست‌های معلوم با قدمت بین ده تا ۱۱ سال مورد بررسی قرار گرفت و آزمون‌های پیشین برای نمونه‌ها تکرار شد. غیر از صمغ عربی در دیگر موارد همان نتایج به دست آمد. سپس بر روی نمونه‌های تاریخی با قدمت 100 تا 400 سال آزمون‌ها تکرار شد. در نتیجه‌گیری نهایی مشخص شد که به جز در مورد صمغ‌های گیاهی، بست‌های نقاشی ایرانی با آنالیز تر قابل تفکیک هستند. تفکیک در مورد نمونۀ بست‌های پروتئینی موفق تر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on efficiency of wet chemical tests in identification of common binding mediums of Persian painting

نویسندگان [English]

  • Amir Hosein Karimi
  • Abbas Abed Esfahani
  • Mashid Shirdavani
Faculty of Conservation, Isfahan University of Art