بررسی عوامل تاثیرگذار بر تغییرات ظاهر رنگی الیاف پشم مورد استفاده در فرش دستباف

نوع مقاله : نشریه ویژه رنگ و فرش

نویسندگان

1 گروه هنر، دانشکده زینب کبری(س)، دانشگاه فنی و حرفه‌ای استان همدان

2 استادیار، پژوهشکده فیزیک رنگ، پژوهشگاه رنگ

چکیده

پشم به دلیل داشتن ویژگی‌های منحصر به فرد، یکی از مهم‌ترین و پر مصرف‌ترین الیاف تشکیل دهنده فرش دستباف است. با توجه به گستردگی و تنوع مکانی منابع تهیه پشم، کیفیت و خواص فیزیکی الیاف نظیر طول، ظرافت، استحکام و غیره و همچنین مشخصه‌های ظاهری پشم نظیر رنگ، جلا و غیره به‌شدت متأثر از منطقه جغرافیایی، نژاد گوسفندان، موضع برداشت و سایر عوامل تأثیر‌گذار می‌باشد. بدیهی است میزان اختلاف در رنگ به ظاهر سفید الیاف پشم و بخصوص تنوع مشخصه‌های ته‌رنگ آن بر ظاهر رنگی خامه نهایی بسیار تأثیرگذار بوده و می‌تواند بر روند عملیات تکمیل الیاف خام نظیر شستشو، سفیدگری و رنگرزی تأثیر بسزایی داشته باشد. گزارش حاضر علاوه بر پرداختن به انواع دسته‌بندی‌های مرتبط با ته‌رنگ الیاف به ظاهر سفید پشم خام و تحقیقات انجام شده در خصوص ویژگی‌های ظاهر رنگی الیاف پشم مورد استفاده در تهیه فرش دستباف، به بررسی امکان و لزوم سفیدگری آن‌ها و نیز تأثیر فرآیند سفیدگری بر عملیات رنگرزی نهایی و میزان جذب رنگ خامه فرش دستباف میپردازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Factors Affecting the Color Change of Wool Fibers Used in Handmade Carpets

نویسندگان [English]

  • fatemeh Taheri 1
  • Razieh Jafari 2
1 Department of Art, Faculty of Zeinab Kobra Branch, Technical and Vocational University (TVU)
2 Department of Color Physics, Institute for Color Science and Technology
چکیده [English]

Wool is one of the most important and widely used fibers in handmade carpets due to its unique properties. However, due to the variety and spatial diversity of wool sources, the quality and physical properties of fibers such as length, fineness, strength, etc., as well as the appearance of wool such as color, luster, and so on are strongly influenced by many factors, i.e., geographical area, breed of sheep, area of sheep's body and so on. The color difference of apparently white wool fibers and especially the variety of its tint attributes will affect the final color appearance of wool yarns and the procedure of raw wool fibers treatments such as washing, bleaching, and dyeing. The present study addresses the various types of tint attributes of apparently white wool fibers. Besides, the research has been conducted to investigate the color appearance properties of wool fibers used in producing handmade carpets, the possibility of their bleaching and its effect on the final dyeing operation, and wool yarns' color absorption reviewed in the current paper. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tint attributes
  • Wool’s white appearance
  • Wool fibers’ Bleaching
  • Handmade carpets

مراجع

  1. س. م. طباطبایی هنزایی، م. قانع، ح. حسنی، ع. زینل همدانی، "تخمین طول عمر فرش های پشمی با رویکرد تغییرات ظاهر و رنگ"،  نشریه علمی علوم و فناوری رنگ، 9، 350-341، 1394.
  2. K. K. Goswami, "Advances in carpetmanufacture", Woodhead Publishing in Textiles, oxford Cambridge New Delhi, Number 87, 2009.
  3. ف. ملکان، م. خواجه مهریزی، س. م. ویسیان، " تأثیر نانومواد بر فرش دستباف رنگرزی شده با ماده رنگزای طبیعی اسپرک"، نشریه علمی علوم و فناوری رنگ، 14، 214-203، 1399.
  4. P. Ingham, S. McNeil, W. Meade, M. Sunderland, "Wool and Carpets – 6000 Years of Innovation, Quality and Sustainability", Key Eng. Mater. 671, 490-496, 2016.
  5. P. Baxter, "Stability of wool colour", Massey Wool Association Conference, 52-61, New Zealand, 2001.
  6. Types of wool used in Iranian carpets, www.farsheasl.com, https://www.farsheasl.com/machine-carpet-articles/44--pershian-vool.html, 2019.
  7. "azerbaijan rugs", www.azerbaijanrugs.com, http://www. azerbaijanrugs.com/arfp-processing_wool.htm, 2019.
  8. L. de Beer, “Wool Classification Manual”, www.nwga.co.za, https://www.nwga.co.za/ file/ 5ac4993d134d2/ woolmanual .pdf, viewed at 2020.
  9. Iranian National Standards Organization, "INSO 456", ICS:59.080.60, 2016.
  10. P. Kidman, "The Wool Pipeline", www.woolwise.com, https://www.woolwise.com/wp-content/uploads/2017/05/01.7-The-Wool-Pipeline-AWEX-Notes.pdf, 2017.
  11. M. Hashemikhah, "Wool classification", www. asrefarsh.com, http://www.asrefarsh.com/news/1844, 2018.
  12. E. wood, "Wool Color Measurement", www.woolwise.com, https://www.woolwise.com/wp-content/uploads/ 2017/ 07/ Wool-472-572-08-T-11.pdf, 2009.
  13. B. A. Cameron, R. H. Stobart,"The Color of Scoured and Carded Wools:A Comparison of U.S., Australian and New Zealand Wools", www.researchgate.net, https://www. researchgate.net/publication/270820803_The_color_of_scoured _and_ carded_wool_A_comparison _of_US_Australian _and_New_Zealand_wools, 2015.
  14. ر. جعفری، ک. قرنجیک، "اثر کاربرد دندانه‌‌های گیاهی در تغییر ظاهر خودرنگ کالای پشمی"، دوازدهمین کنفرانس ملی مهندسی نساجی ایران، دانشگاه یزد، 1399.
  15. ر. جعفری، ک. قرنجیک، "بررسی خصوصیات ظاهر رنگی کلاف پشمی رنگرزی شده با ماده رنگزای اسپرک در حضور دندانه گیاهی هلیله زرد"، دوازدهمین کنفرانس ملی مهندسی نساجی ایران، دانشگاه یزد، 1399.
  16. A. Shams Nateri, A. Hajipour, M. Veysian, "The optical properties of hand-woven carpet", J. Text. Inst. 111, 694-700, 2020
  17. "Variations in Wool Yellowness", www. woolsnz.com, https://www.woolsnz.com/our-wool/wnz.php, viewed at 2020.
  18. T.C. Reid, "Wool yellowing", Wool Technology and Sheep Breeding, Academy of Sciences New York, New York, 46, 318–337. 1998.
  19. SGS Wool Testing Services, “Colour Stability”, www.sgs.com, http://www.sgs.co.nz/~/media/Local/New %20Zealand/ Documents/ Technical%20 Documents/ Technical%20Bulletins/Wool%20Testing%20Info%20Bulletins/SGS-AGRI-Colour-Stability-22a-A4-EN-11-V2.pdf, 2011.
  20. M. J. Hammersley, B. Thompson, "Wool Colour Measurement", Communication No. C27, 1974.
  21. International Wool Textile Organisation Test Method,"IWTO-56-03", 1988.
  22. ح. توانایی، "تکمیل در صنعت نساجی"، نشر ارکان، اصفهان، 1381.
  23. ف. طاهری، م. صفی، ر. جعفری، "مروری بر استفاده از مواد سفیدکننده نوری در صنعت نساجی"، نشریه علمی مطالعات در دنیای رنگ، 9، 78-65، 1398.
  24. AVM Chemical Industries,"Chemistry of Optical Brightener and uses in Textile Industries and its Mechanism", https:// docplayer.net/21130422-Chemistry-of-optical-brightener-and-uses-in-textile-industries-and-its-mechanism.html, Viewd at 2019.
  25. م. ه. سید اصفهانی، ع. شمس ناتری، "تکمیل کالای نساجی"، جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر"، تهران، 2، 1389.
  26. R. Brady, “Contemporary wool dyeing and finishing “, www.woolwise.com, https://www.woolwise.com/educational-resources/awttc-resources/course-4-contemporary-wool-dying-and-finishing/, Viewed at 2021
  27. R. williamson, "Fluorescent brightening agent”, https://nptel.ac.in/courses/116104046/39.pdf , Viewed at 2019
  28. پ. آخوند عطار، م. خواجه مهریزی، ا. گواهیان، " تاثیر سفیدگریهای مختلف روی برخی خواص پشم رنگرزی شده با رنگینه های اسیدی"، اولین همایش علمی، دانشجویی علوم و فناوری رنگ، تهران، 1387.
  29. J. Cegarra., P. Puente, J Gacen, "Influence of wool bleaching with hydrogen proxide on dyeing with CI Acid Blue 80", Color. Technol. 151, 21-24, 2006.

30. ف. داداشیان، م. منتظر، ش. رحیمی، ق. بازیار، "بهبود خواص فیزیکی نخ پشمی ایرانی مورد استفاده در فرش دستباف توسط عملیات زیست سازگار"، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن علمی فرش ایران، 67، 154-143، 1386

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 اسفند 1399
  • تاریخ بازنگری: 02 خرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 03 خرداد 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار